Logboek singlehanded 2005 van ‘First Passion’

Do 20 Okt: Eindelijk, na een aantal wilde weken op het werk, lekker uitwaaien. Mijn maat en ik proberen vandaag vanuit Noordschans in IJmuiden te komen en gezien de windverwachting van ZW 4 a 5 worden er rekords gebroken. Het eerste voorschot is genomen door uit te slapen en pas om 10:00 te vertrekken. Om 13:00 door de Goereese sluis de zee op en eerst nog kruisen in het Slijkgat, voordat we afvallen naar de Maasvlakte. Tot de Maasvlakte slingeren we rustig in onder grootzeil en fok, maar dan gaat de 7/8 spi er op. Heerlijk zeilen met wat zon en golven achterop. Wat extra moeite doen levert een top snelheid op van 15.7 knopen en we zien de gps snelheid zelden onder de 10 knopen staan. Later wordt het wat minder wind, maar we halen toch om 20:00 de sluis naar het Noordzeekanaal. Daar vinden we een plekje voor de nacht, en na een heerlijke instant maaltijd kunnen we zo inslapen.

Vr 21 Okt: Nauwelijks wind en nog recht tegen ook. Mijn maat kan zijn aspiraties om ook solo te zeilen invullen, want ik wordt voor rampbestrijding op het werk gebeld. Na een uur telefoneren heeft mijn maat de fijne kneepjes van het solo overstag gaan zonder wind wel door en starten we de motor. Op het open stuk van het Noordzeekanaal kan er weer gezeild worden, al moet in Amsaterdam de motor de voortgang weer veilig stellen. Na de Schellingwouder brug mag mijn maat weer alles alleen doen want er wordt weer vanuit het werk gebeld. Als ik weer het daglicht zie, zijn we nog maar 2 uur varen van Lelystad haven en zeker op tijd voor het eten in Stake-5. In Lelystad neem ik afscheid van mijn maat, die hopelijk ook nog eens de singlehanded komt varen. Dan is er nog tijd om te borrellen op de Grinde van Frans Muus en af te sluiten met een heerlijke mixed grill in Stake-5.

Za 22 Okt: Helaas was de nacht nogal onrustig door buien met veel wind. Aangezien we drie dik lagen, schuurde, klotste en bonkte het dat het een lieve lust was. s’Ochtends mijn maat gebeld voor een weerbericht update en de verwachting is als volgt: Za middag ZW4, Za avond ZW3, Za nacht W4, Zo ochtend NW4, Zo middag N3, Zo avond NNW3, Zo nacht NW/ZW2, Ma ochtend Z3-4, Ma middag ZZO5-6, Ma avond ZZW6, Ma nacht ZW5, Di ochtend ZZW4, Di middag ZZW5, Di avond WZW5, Di nacht ZW5 en Wo ochtend ZW5. Dat betekend veel aan de wind varen, wat niet mijn favoriete koers is. Nu nog wachten op de opdracht om een plan te kunnen maken. Tot het palaver de boot op orde gebracht en nog wat vaar scenario’s bekeken. Het beste lijkt zo snel mogelijk noord te komen en van het wad af te zijn als de harde wind komt. 12:00: Het palaver is erg gezellig en in de discussie over de te nemen keuze eerst zuid of eerst noord, laat Leon Bart zich over halen eerst noord te gaan, hoewel dat al twee keer de verkeerde keus was. 14:00: Op de motor langs Henri, die teleurgesteld is dat ik niet aan het zeilen ben. Toch veel te druk in die havenkom! We gaan dit jaar rondje Meep, ankeren, drie eilanden met Harlingen en Lemmer bezoeken en ook nog een rondje Pampus. Meteen naar de Houtribsluis om als eerste lichting door te kunnen. In de haast meen ik toch flink wat boten naar het zuiden te zien gaan. De Houd van Hout komt ook naar de sluis toe. Met zijn zessen in de sluis en dan gaan de deuren dicht, terwijl er nog heel wat boten aankomen. Na de sluis grootzeil gezet en dat was voldoende om tussen 6 en 7 knopen te lopen. Vervolgens gaan puzzelen wat een handige route zal zijn. Met de verwachte wind kracht 6 Maandag middag/avond wil ik eigenlijk van het wad zijn, maar hoe ik ook combineer, zonder rust overslaan lukt het niet. Dan maar zorgen in Oudeschild te zijn rond die tijd, want dan is er weinig water tot de afsluitdijk. Dus het plan is Lemmer, Harlingen, Terschelling, Meep met anker nacht, Vlieland, Texel, rond Pampus, Lelystad en dan door naar de winterwedstrijden in Drimmelen. Ben benieuwd wat er van klopt na afloop. 16:30: Als ik na twee uur de totale zeiltijd bij elkaar geteld heb (50,5 uur) en eens naar achteren kijk, zie ik een boot onder spi rap dichterbij komen. Snel de genua gehezen, maar dat helpt niet, ondanks dat de boot nu 7 a 8 knopen loopt. Bij de Rotterdamse hoek moet ik afvallen en gaat de vut er uit en de 7/8 spi er op. Bij de Friesche hoek blijkt die inlopende boot de Tzigane van Harry Vogel te zijn en samen varen we Lemmer in. Bij de aanlegstijger loopt Harry vast, maar zijn boot is zo lang, dat het puntje van de boeg nog bij de stijger komt. Ik kan mooi boven hem aan de langs kade aanleggen en samen halen we een stempel en posten de brief. 18:30: We discussieren nog even of los duwen mogelijk is maar de conclusie is dat de motor moet helpen. Zeer hoog aan de wind is de geul van Lemmer naar het IJsselmeer nog net bezeild en in het vallende donker komen nog wat spinakers te voorschijn van andere deelnemers op weg naar Lemmer. Ter hoogte van de steile bank komt de Tzigane al weeer aangesneld, mooi belicht door de weerschijn van tuinbouw lichten. Een foto waard zo’n silouet in oranje achtergrond licht, maar het is toch echt te donker. Wat later komen er twee bruine vloot boten me tegemoet en in stilte schuiven we vlak langs elkaar. Na het Vrouwenzand is het afvallen en de topspi er op. De wind is echter ook op. Met zo’n 4 knopen glijdt de boot naar het noorden.Het toplichtje van de Tzigane, die naar Den Oever gaat, veranderd van wit in groen. Blijkbaar heeft Harry geen spi gezet, want ik vaar er vlot onderlangs. Ter hoogte van Hindelopen blijft het lichtje van de Tzigane goed zichtbaar en moet Harry blijkbaar van gedachten zijn veranderd.

Zo 23 Okt: 00:00: Bij het naderen van de pieren van Kornwedersluis neemt de wind nog meer af. Toch moet de topspi er ook op tijd af om aan te kunnen leggen. Bij de aanlegstijger grootzeil neer en uitdrijven tot tegen de stijger en vast voor de nachtrust. Tijdens het opruimen komt Harry binnen varen en hij gaat eerst bij de beroepsvaart zijde kijken. De sluiswachter is wakker en roept hem toe de andere kant op te zoeken. Ik lig aan de uiterste punt van de stijger, zo dicht mogelijk bij de sluis. De Tzigane past nog makkelijk tussen de First passion en een vis kotter in. Ook al komt de Tzigane voor top en takel aanzetten, het stoppen voordat hij bij mijn boot binnen denderd, kost wat inspanning. Even later komt ook de Swell nog binnen lopen en ik laat mij overhalen te gaan borrelen. Erg gezellig en warm, maar wel pas half drie voordat ik ging slapen. s’Nachts nog een keer wakker door een bui en om 8:05 het weerbericht beluisterd. Vandaag N 3 en later variabel, dat wordt dobberen! Bij de Tzigane en Swell is geen leven te bekennen. 10:00: Grootzeil en genua er op om met dit lichte weer wat snelheid te kunnen maken. Wat spuug op de handen en kruisend over de Boontjes met flinke stroom mee. Het is heerlijk weer, helder en met blauwe plekken in het wolken dek. 11:30: In Harlingen tegen een bruine vlootboot aangelegd en de eerste woorden van de schipper waren “Zeker een wedstrijd aan het varen?” Dat klopt antwoorde ik, en heeft U misschien een mooi stempel? Vanachter zijn rug kwam er een stempel automaat te voorschijn en ik zou al weer weg kunnen. Toch maar wachten tot er minder stroom tegen staat richting Terschelling, en die tijd gebruiken om de administratie op orde te brengen en het vaarplan nog eens te bekijken. Inmiddels loop ik kwa zeiltijd een uur voor en in vaartijd precies op schema. Tijd voor lunch. 12:50: Een uur voor hoogwater vertrekken geeft nog wel stroom tegen, dus slecht voor de zeiltijd, maar goed voor de doorlooptijd. Net bezeild langs de Pollendam en in de Blauwe Slenk kruisen met een rustig windje en weinig scheepvaart. 15:20: Aan het eind van de Blauwe Slenk komt Peter met de Vagebond op kruisende koers langs. Ik vaar over bakboord, maar dat voordeel is niet nodig. Hij wil weten wat ik ga doen. Naar Terschelling dus en als ik van hem wil weten of hij eerst rondje Meep gaat doen, haalt hij zijn schouders op. In het kielzog van de Vagebond vaart een andere singlehander die ik niet kan identificeren. Bij de hoek van de Vliestroom met de Meep moeten ze zeer hoog gaan varen om langs de kop van de Pannenplaat te komen. Hierbij loop ik ze makkelijk voorbij. Op de Meep koers naar de ingang van de Slenk. Een flinke stroom tegen maar misschien net bezeilbare koers met spinaker er op. De 7/8 spi houdt het net en in vlaagjes loop ik wel 6,5 knoop door het water maar meestal is de gps snelheid zo’n 3 knopen. Op de Vagebond en de andere boot worden ook spi’s gezet en ze koersen aan op de Zuid Meep, maar daar schiet het niet op. 17:00: Als ik de Slenk in zeil, zie ik dat ze ook koers naar Terschelling nemen. In de Slenk bij de eerste overstag meteen vast (zat ik daar vorig jaar niet ook aan de grond?). De kop was al door de wind en de kiel een beetje op helpt. Naarmate de uitgang van de Slenk naderd, neemt ook de wind af. Misschien kom ik straks niet tegen de stroom van het Schuitengat in. Gelukkig lukt dat wel met de spie er op, al is de netto snelheid slechts 1,5 knoop. Als de wind maar niet ophoudt voordat in de Meep ben. De verwachting voor vannacht is variabel 2-3, maar het is nog geen nacht (nou ja, bijna dan). De haven van Terschelling in onder spi en ik wordt nog door iemand gefotografeerd. 18:40: Aanleggen langszij een charter kost me twee pogingen omdat er stroom staat en nauwelijks wind. Op de charter alleen maar Duitsers, en “stempel’ snappen ze niet. Dan maar langs een restaurant.19:00: Op weg naar de Meep stroom mee op het Schuitengat en een beetje stroom tegen in de Slenk. Gelukkig wat wind dus zo komen we er wel. In de Noord Meep is het aarde donker, alleen de vuurtorens knipperen. Erg weinig wind, maar wel stroom mee. Vlak langs de plaat in de binnenbocht om te voorkomen door de stroon im de Noorder Balgen te verdwijnen. Een castagnette koor gaat af, als ik langs de plaat vaar. Dat moeten wadvogels zijn, die ik verstoor. Wel indruk wekkend zo in totale duisternis en stilte een spoor van geluid te trekken. 21:00: Hier kom ik ook een groot geankerd jacht tegen (de Xenia?) en een snelle blik op de gps coordinaten laat 5graden 20,... minuten Oosterlengte zien. Dat moet een singlehander zijn, zo scherp op de grens. 21:50: Hoog aan de wind kom ik zo net bij NM17. Afvallend draai ik zo de Zuid Meep in. Daar wordt de wind zo weinig dat ik er wee uitdrijf. Met dank aan de gps zodat je het ziet gebeuren (maar er verder weinig aan kunt doen). Laatste kans is mijn grootste luchtrem er op in de vorm van de topspi. Tezamen met wat meer wind kom ik de Zuid Meep in. Dan ankeren onder spi? Niet dus, te veel snelheid door het water. Het anker dwarrelt achter de boot aan en raakt niet eens de grond. Dan alle zeilen er af en als ik nul snelheid door het water ga, de hele zaak nogmaals overboord. Rustig remmen en het anker houdt. Een 2^e anker op gepaste afstand ook overboord, ik wil tenslotte nog wat kunnen slapen.

 Ma 24 Okt: Van dat slapen is niet veel gekomen door voldoende wind om golven te maken en ook nog wat regen. En maar klotsen en schommelen. Ruim 1,5 uur voor vertrek opgestaan (slapen lukte net weer) om alles te klaren. Gelukkig een lekker windje en zoals beloofd uit het ZuidOosten. 06:26: In het donker op de dieptemeter en gps door de Zuid Meep. Toch erg ondiepe plekken ontdekt die volgens de kaart dieper moeten liggen, maar niet vast gelopen door steeds flink koers te wijzigen. In de Meep loopt de stroom flink mee en de wind trekt ook nog aan. Het wordt licht en de mist in mijn kop trekt ook weg. 08:30: Bij de haven van Vlieland de gebruikelijke stroom met dit keer voldoende wind om naar binnen te kunnen zeilen. Voor mij was een andere boot naar binnen gegaan en dat blijkt de Uitvreter te zijn. In de hoek van de haven een opschieter langs de wal, maar een uitstekende spandraad van een hijkraan niet gezien, dus goed afgeremd op die draad. Gelukkig geen schade. In de haven herken ik, op weg naar het toiletgebouw, nog de Tzigane en de Swell. Zouden ze volgens hun plan (Kornwerd, Oudeschild en Vlieland via de Noordzee) gevaren zijn? In het toilet gebouw nog met Jac Sandberg gesproken. Hij hoefde alleen nog naar Harlingen, Lemmer en rondje Pampus. Hij wenste mij sterkte met Oudeschild in verband met de windverwachting. Volgens mij maakt hij goede kans als eerste binnen te komen, waar hij verbaasd op reageerde. Toen maar weer verder varen. Het tij staat inmiddels een uur door naar binnen. Toch goed te doen zo half winds vanaf Vlieland naar de Vliestroom met voldoende wind tegen de stroom in. Daar hoog aan de wind net niet bezeild om de Inschot te halen. 11:00: Op de Inschot zeilend trekt de wind zo door dat er een fok op gaat en twee riffen in het grootzeil. De genua gaat naar binnen en de strom fok er uit, zodat alles klaar is voor nog meer wind (zoals voorspeld wordt). 12:40: Op de Omdraai loopt de “My First” de “First Passion” voorbij in het kruisrak. Dat is wel balen, maar het volgende tactische antwoord is gevonden. Ik steek af door de oude Vlie. Het is ruim winds en er staat voldoende water voor een gedeeltelijk opgehaalde kiel. De truc werkt want “My First” komt achter mij aan en loopt natuurlijk weer voorbij. 14:30: In Oudeschild een opschieter naar de hogerwal die net niet gehaald wordt. Bij de tweede poging kan ik er hoog aan de wind langs zeilen door een winddraaiing en lukt het afmeren met een eitje er tussen. Dan de schipper van de “Nescio” helpen zijn slagschip te verhalen, zodat hij onder zeil kan vertrekken. 14:50: Bij vertrek uit Oudeschild zet ik het derde rif en de stormfok. Dankzij de winddraaiing naar ZuidWest (precies op tijd voor mij) kan ik over de Bollen naar Den Oever zonder te kruisen. Het waait flink en de stuurautomaat wil te graag in de wind draaien door overbelasting met de zeildruk. Op de hand kan er wel flink snelheid gemaakt worden. Bij Den Oever zie ik “My First” naar binnen zeilen en ik vrees een schutting te moeten wachten. Gelukkig voor mij moet iedereen wachten op een vis trawler. 17:20: Op het IJsselmeer zie ik “My First” naar Lemmer koersen en ik ga halfwinds naar Enkhuizen. Ondanks de harde wind is de boot goed te houden door met de hand te sturen. De koerslijn ligt net vrij van het Vogeleiland, waar ik zelfs voor het donker al ben. In de buurt van Enkhuizen neemt de wind af en draaid. Zal wel door de luwte van het land komen, denk ik. 20:15: Varend op het Krabbersgat sta ik in dubio: Doorgaan of pauze nemen. Voor doorgaan spreekt de wind verwachting, want later zal de wind van ZW naar ZZW draaien en toenemen. Als het nu nog ZW is en/of minder hard, dan is Pampus makkelijker te bezeilen. Pauze nemen is erg aantrekkelijk na alle regen en wind. Bij de buitehaven ga ik bakboord uit naar het Naviduct. Terwijl ik aan kom kruisen gaat het licht op groen en vlak voor de ingang gaat de motor aan en het zeil neer. Zeer langzaam varend kan ik er zo weer uitvaren. 22:15: Eenmaal op het Markermeer zijn de bezeilde koersen 165 om 265 graden terwijl ik naar 200 graden moet. De wind is al gedraaid! Als dan ook nog de centale meldpost als actuale windsterkte 6 en soms 7 doorgeeft, knapt er wat in mij. De dichtstbijzijnde haven is inmiddels Lelystad haven, dus daar maar heen. 00:18: Daar aangekomen is er nog geen enkele singlehander te bekennen, en ik moet morgen nog verder. Een raar gevoel, meer eerst slapen.

Di 25 Okt: Eindelijk eens goed geslapen tot aan het waarschuwingsignaal voor het weerbericht. Daaruit lijkt het aansluitend overzeilen naar Drimmelen niet echt een pretje, dus daarvoor hoef ik me niet meer te haasten. Eerst de boot opruimen en alles klaar maken voor onder water, want het belooft weer wild te worden. 9:36: Hoog aan de wind een korte en een lange slag maken om dicht bij de dijk te blijven. Daar zijn wat minder golven en wordt de boot niet zo afgeremd. 12:30: In een opklaring zie ik zowaar Pampus liggen in de verte, maar al snel verdwijnt Pampus weer in de nevel. Dan komt er tocht een harde en zware wind aan door alle regen er in. Een tijdje doof worden door het tikken van de regen op mijn capuchon en hard werken om de boot enigszins rechtop en op snelheid te houden. 13:15: Dan wordt het stil en het licht gaat aan. Geen wind, geen regen en zelfs wat zon!. Straks komt er wel weer wind, dus nu even ontreven tot tweede rif zodat er straks op de terugweg voldoende doek op staat. Nadeel is dat tijdens de ronding van Pampus met de inmiddels teruggekeerde wind, de boot nauwelijks onder controle te houden is en ook erg langzaam vaart. 13:40: Pampus is gerond, nog even volhouden en dan is deze singlehanded volbracht. 14:15: In dit zoete water met korte golven komt de boot niet echt in plane, zoals op zee. Een golf af gaat wel, maar veel wind zorgt vooral voor veel hekgolven, die zelfs achterlangs de kuip in lopen. Toch gaat het wel hard met een top van 9,5 knoop. Verwachte aankomsttijd is rond vieren, wie zouden er al zijn? 15:00: Zojuist ben ik een hoog aan de wind varend jacht tegen gekomen, maar of het een singlehander is? Verder niemand gezien. Zouden degene die eerst Pampus gerond hebben er al zijn? Dan zouden ze de eerste avond Den Oever of Kornwerd gehaald moeten hebben en ik heb in Kornwerd niemand van de Zuidgangers gezien. 15:50: Bij het indraaien van de havenkom geen singlehanders te bekennen. Zouden ze al weer naar huis zijn???

Een zeilvriend komt over om morgen mee te helpen de boot over te zeilen. Met de huidige verwachtingen zullen we niet verder varen dan Amsterdam omdat hij maar een dag kan helpen en ik de Noorzee niet zie zitten met alle vermoeidheid en tegenwind met flinke golven. We gaan eerst lekker uit eten en dan vroeg slapen, morgen kan alles weer anders zijn.

Wo 26 Okt: Als ik s’ochtend in de havenkom rond kijk zie ik de “Uitvreter” en de “My First” liggen. Er zijn er dus meer rond gekomen, maar hun verhalen aanhoren lukt nu niet, alles is in diepe rust en wij willen weg. Helaas wordt het slechts een klein eindje tot in Amsterdam, geen verbetering in vermoeidheid en weersverwachtingen. Het overzeilen over zee moet wachten tot later. Onder weg naar Amsterdam zien we wel een aantal jachten, waarvan er maar twee mogelijk singlehanders zijn. Een is onder spinaker vlak bij de dijk bezig en deze gaat op de foto, want vanuit timing en koers moet dat wel een deenemer zijn. Die krijgt het overigens best krap om op tijd te finishen. De andere is achter ons kruisend op weg naar Pampus (of Muiden), maar zal nooit op tijd zijn voor de finish. In Amsterdam is het voorlopig over met zeilen tot het overzeilen.

Epiloog: Henri, dank je wel!!! Ook dit jaar veel variatie, al zijn de steden bezoeken gezelliger. Gelukkig wordt de zwaarte van de tocht vooral door het weer bepaald, en dat was dit jaar erg goed gelukt (aangezien je tijdens het palaver zei dat het je taak is om het ons moeilijk te maken). Waarschijnlijk kan ik de komende keren niet mee doen, door kinderzorg en werkdruk. Gelukkig is niet alles planbaar, dus tot een volgende keer.